วิทยาลัยการศึกษาตลอดชีวิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

หลักการและเหตุผล

เภสัชกรเป็นหนึ่งในทีมสหสาขาวิชาชีพ ที่มีบทบาทสำคัญในการดูแลรักษาผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด ที่มีความจำเป็นต้องใช้ยาให้บรรเทาหรือหายจากโรค และสามารถดำเนินชีวิตอยู่ร่วมครอบครัวและชุมชนได้อย่างมีคุณภาพชีวิตที่ดี หลักสูตรนี้จะเตรียมความพร้อมเภสัชกรให้มีความรู้และทักษะเฉพาะทางด้านบริบาลเภสัชกรรมสำหรับผู้ป่วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือด ให้มีคุณธรรม จริยธรรมและปฏิบัติตามจรรยาบรรณวิชาชีพ มีความใฝ่รู้อย่างต่อเนื่องและสามารถทำงานได้ด้วยตนเอง สามารถริเริ่มและพัฒนางานบริบาลเภสัชกรรมที่ตอบสนองต่อความต้องการของผู้ป่วย และตอบสนองต่อนโยบายด้านสาธารณสุขของประเทศได้อย่างต่อเนื่อง รวมทั้งสามารถทำงานร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพ ทั้งในลักษณะการให้บริบาลเภสัชกรรมแก่ผู้ป่วยโดยตรง และการพัฒนาศักยภาพของทีมสหสาขาวิชาชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพ คณะเภสัชศาสตร์ ได้มีการจัดการเรียนการสอน โดยมุ่งเน้นการเรียนรู้จากการสัมผัสจริงในการให้บริบาลเภสัชกรรมแก่ผู้ป่วย และการเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านการสืบค้นจากแหล่งข้อมูลต่างๆ รวมทั้งการแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ระหว่างอาจารย์และเภสัชกรวิชาชีพ โดยหลักสูตรนี้เป็นหลักสูตรร่วมกับคณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยมีนโยบายและยุทธศาสตร์สอดคล้องกับความต้องการของกระทรวงสาธารณสุข

เนื้อหาของหลักสูตร

การบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด เป็นหลักสูตรเพื่อการรับรองสมรรถนะและเพื่อการเก็บสะสมหน่วยกิต มีจำนวนชั่วโมงการเรียนรู้รวม 456 ชั่วโมง โดยใช้ระยะเวลาการฝึกอบรมทั้งหมด 16 สัปดาห์ ประกอบด้วยการสอนภาคทฤษฎีโดยการบรรยายจำนวน 36 ชั่วโมง และการฝึกปฏิบัติในโรงพยาบาลจำนวน 420 ชั่วโมง ผู้เรียนสามารถเลือกเก็บสะสมหน่วยกิตได้ 3 หน่วยกิต จากกระบวนวิชาใดวิชาหนึ่ง ใน 2 กระบวนวิชา ดังต่อไปนี้

1) กระบวนวิชา 452744 เภสัชกรรมคลินิกภาคปฏิบัติระดับบัณฑิตศึกษา 1 (3 หน่วยกิต)

2) กระบวนวิชา 452745 เภสัชกรรมคลินิกภาคปฏิบัติระดับบัณฑิตศึกษา 2 (3 หน่วยกิต)

โดย 2 กระบวนวิชานี้บรรจุอยู่ในหลักสูตรเภสัชศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเภสัชกรรมคลินิก ซึ่งจัดอยู่ในกระบวนวิชาเลือกในสาขาวิชา รายละเอียดของรายวิชา (มคอ. 3) ดังเอกสารแนบท้าย

รายละเอียดการฝึกอบรม

1. ภาคทฤษฎี การบรรยาย 36 ชั่วโมง โดยมีการบรรยายครอบคลุมเนื้อหาดังต่อไปนี้

หัวข้อในการบรรยาย	จำนวนชั่วโมง
1. Review of Cardiovascular diseases ทบทวนการ ดำเนินไปของโรคหลอดเลือดและหัวใจ	2
2. แนวทางการสัมภาษณ์ผู้ป่วย การตรวจร่างกาย การประเมินอาการสำคัญในผู้ป่วยโรคหัวใจ และหลอดเลือด สำหรับเภสัชกร	2
3. การตรวจทางห้องปฏิบัติการที่สำคัญในผู้ป่วยโรคหัวใจ และหลอดเลือดสำหรับเภสัชกร	2
4. Hypertension 4.1 ความรู้พื้นฐานเรื่องโรค Hypertension 4.2 การสัมภาษณ์และการตรวจประเมินอาการในโรค 4.3 การรักษาและหลักการใช้ยาในการรักษา (Antihypertensive drug) และการเฝ้าระวัง อาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา 4.4 Hypertensive crisis	3
5. Dyslipidemia 5.1 ความรู้พื้นฐานเรื่อง Dyslipidemia 5.2 การสัมภาษณ์และการตรวจประเมินอาการในโรค 5.3 หลักการใช้ยาในการรักษา (Dyslipidemia drug) และการเฝ้าระวังอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา	2
6. Coronary heart disease 6.1 ความรู้พื้นฐานเรื่อง Coronary heart disease 6.1.1 Chronic coronary heart diseases and chronic stable Angina 6.1.2 Acute coronary syndrome 6.2 การสัมภาษณ์และการตรวจประเมินอาการในโรค 6.3 หลักการใช้ยาในการรักษา Chronic coronary heart diseases and chronic stable angina และ acute coronary syndrome และการเฝ้าระวังอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา	4
7. Atrial fibrillation 7.1 ความรู้พื้นฐานเรื่องโรค Atrial fibrillation 7.2 การสัมภาษณ์และการตรวจประเมินอาการ 7.3 หลักการใช้ยาในการรักษา (Antiarrhythmic drug, anticoagulant therapy) และการ เฝ้าระวังอาการไม่ พึงประสงค์จากการใช้ยา 7.4 Acute life-threatening arrhythmia 7.5 การใช้เครื่องกระตุ้นหัวใจในผู้ป่วยหัวใจเต้นผิดจังหวะ และผลที่มีต่อยาในการรักษา	4
8. Heart failure 8.1 ความรู้พื้นฐานเรื่องโรคหัวใจล้มเหลว 8.1.1 Valvular heart diseases 8.1.2 Heart failure with reduce ejection fraction 8.1.3 Heart failure with preserve ejection fraction 8.2 การสัมภาษณ์และการตรวจประเมินอาการ 8.3 หลักการใช้ยาในการรักษา (Heart failure medication) และการเฝ้าระวังอาการไม่พึง ประสงค์จากการใช้ยา 8.4 การให้คำปรึกษาแก่ผู้ป่วยโรคหัวใจล้มเหลว 8.5 Acute decompensated heart failure	4
9. Pulmonary arterial hypertension 9.1 ความรู้พื้นฐานเรื่องโรค Pulmonary arterial hypertension 9.2 หลักการใช้ยาในการรักษา Pulmonary arterial hypertension และการเฝ้าระวังอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา	2
10. Cardiopulmonary resuscitation for Pharmacists	3
11. เภสัชระบาดวิทยาและสถิติในโรคหัวใจและหลอดเลือด	2
12. เภสัชจลนศาสตร์ที่มีการเปลี่ยนแปลงในผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด	2
13. ภาวะติดเชื้อและการให้ยาต้านจุลชีพในผู้ป่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด	2
14. การใช้ยาจิตเวชในโรคระบบหัวใจและหลอดเลือด	2
รวมจำนวนชั่วโมง	36

2. ภาคปฏิบัติ ฝึกปฏิบัติงานบริบาลเภสัชกรรมในโรคระบบหัวใจและหลอดเลือด 420 ชั่วโมง ณ แหล่งฝึกต่อไปนี้

- คลินิกโรคหัวใจล้มเหลว โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่

- คลินิกผู้ป่วยได้รับยาต้านการแข็งตัวของเลือด โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่

- แผนกผู้ป่วยใน โรคระบบหลอดเลือดและหัวใจ โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่

วัน	เวลา	สถานที่	หัวข้อที่ฝึกปฏิบัติ	วิทยากร
จันทร์	09.00 - 12.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - Warfarin Clinic ศัลยกรรมทรวงอก	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจร่วมกับ บุคลากรทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - ฝึกให้คำแนะนำปรึกษาด้านยา (counseling) ในผู้ป่วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดที่ใช้ยาต้าน การแข็งตัวของเลือด ในแผนกศัลยกรรมทรวงอก ให้ข้อเสนอแนะด้านการปรับยา ฝึกทักษะการส่งต่อข้อมูล แก่ทีมสหวิชาชีพ และการอภิปรายร่วมกับอาจารย์เกี่ยวกับ การติดตามการใช้ยาของผู้ป่วย	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ดร.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์
	13.00 -16.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - Warfarin Clinic ศัลยกรรมทรวงอก	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจร่วมกับบุคลากร ทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - ฝึกให้คำแนะนำปรึกษาด้านยา (counseling) ในผู้ป่วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดที่ใช้ยาต้าน การแข็งตัวของเลือด ในแผนกศัลยกรรมทรวงอก ให้ข้อเสนอแนะด้านการปรับยา ฝึกทักษะการส่งต่อ ข้อมูลแก่ทีมสหวิชาชีพ และการอภิปราย ร่วมกับอาจารย์เกี่ยวกับการติดตามการ ใช้ยาของผู้ป่วย	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ดร.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์

อังคาร	09.00 - 12.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - Heart failure Clinic	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจร่วมกับ บุคลากรทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - ฝึกให้คำแนะนำปรึกษาด้านยา (counseling) ในผู้ป่วยภาวะหัวใจล้มเหลวเรื้อรัง ให้ข้อเสนอแนะ ฝึกทักษะการส่งต่อข้อมูลแก่ทีมสหวิชาชีพ และการอภิปรายร่วมกับอาจารย์เกี่ยวกับการติดตาม การใช้ยาของผู้ป่วย	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์
	13.00 -16.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัย เชียงใหม่	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจร่วมกับ บุคลากรทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - กรณีศึกษาการประเมินอาการทางโรคระบบหัวใจ และหลอดเลือดและโรคหัวใจล้มเหลว อาการไม่ พึงประสงค์จากยา การใช้เทคนิคและทักษะการให้ คำแนะนำปรึกษาด้านยา	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์

พุธ	09.00 - 12.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - Warfarin Clinic อายุรกรรม	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจร่วมกับ บุคลากรทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - ฝึกให้คำแนะนำปรึกษาด้านยา (counseling) ในผู้ป่วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดที่ใช้ยาต้าน การแข็งตัวของเลือด ในแผนกอายุรกรรม หน่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด ให้ข้อเสนอแนะ ด้านการปรับยา ฝึกทักษะการส่งต่อข้อมูลแก่ ทีมสหวิชาชีพ และการอภิปรายร่วมกับอาจารย์ เกี่ยวกับการติดตามการใช้ยาของผู้ป่วย	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์
	13.00 -16.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - Warfarin Clinic คลินิกหัวใจและ หลอดเลือด ภาควิชาอายุรศาสตร์	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจ ร่วมกับบุคลากรทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - ฝึกให้คำแนะนำปรึกษาด้านยา (counseling) ในผู้ป่วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดที่ใช้ยาต้าน การแข็งตัวของเลือด ในแผนกอายุรกรรม หน่วยโรคหัวใจและหลอดเลือด ให้ข้อเสนอแนะ ด้านการปรับยา ฝึกทักษะการส่งต่อข้อมูลแก่ ทีมสหวิชาชีพ และการอภิปรายร่วมกับ อาจารย์เกี่ยวกับการติดตามการใช้ยาของผู้ป่วย	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์

พฤหัส	09.00 - 12.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - Heart failure Clinic	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจร่วมกับ บุคลากรทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - ฝึกให้คำแนะนำปรึกษาด้านยา (counseling) ในผู้ป่วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดที่ใช้ยาต้าน การแข็งตัวของเลือด ในแผนกศัลยกรรมทรวงอก ให้ข้อเสนอแนะด้านการปรับยา ฝึกทักษะการส่งต่อ ข้อมูลแก่ทีมสหวิชาชีพ และการอภิปรายร่วมกับ อาจารย์เกี่ยวกับการติดตามการใช้ยาของผู้ป่วย	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์
	13.00 -16.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - Heart failure Clinic	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจร่วมกับ บุคลากรทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - ฝึกให้คำแนะนำปรึกษาด้านยา (counseling) ในผู้ป่วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดที่ใช้ ยาต้านการแข็งตัวของเลือด ในแผนกศัลยกรรมทรวงอก ให้ข้อเสนอแนะด้านการปรับยา ฝึกทักษะการส่งต่อ ข้อมูลแก่ทีมสหวิชาชีพ และการอภิปรายร่วมกับ อาจารย์เกี่ยวกับการติดตามการใช้ยาของผู้ป่วย	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์

ศุกร์	09.00 - 12.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - Warfarin Clinic ศัลยกรรมทรวงอก	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจร่วมกับ บุคลากรทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - ฝึกให้คำแนะนำปรึกษาด้านยา (counseling) ในผู้ป่วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดที่ใช้ ยาต้านการแข็งตัวของเลือด ในแผนกศัลยกรรมทรวงอก ให้ข้อเสนอแนะด้านการปรับยา ฝึกทักษะการส่งต่อ ข้อมูลแก่ทีมสหวิชาชีพ และการอภิปรายร่วมกับ อาจารย์เกี่ยวกับการติดตามการใช้ยาของผู้ป่วย	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์
	13.00 -16.00 น.	- Cardiac Critical Care Unit (CCU) - Warfarin Clinic ศัลยกรรมทรวงอก	- ดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดและหัวใจร่วมกับ บุคลากรทางการแพทย์ ณ แผนกผู้ป่วยวิกฤต (CCU) อาคารศรีพัฒน์ ชั้น 8 - ฝึกให้คำแนะนำปรึกษาด้านยา (counseling) ในผู้ป่วยโรคระบบหัวใจและหลอดเลือดที่ใช้ยาต้าน การแข็งตัวของเลือด ในแผนกศัลยกรรมทรวงอก ให้ข้อเสนอแนะด้านการปรับยา ฝึกทักษะการส่งต่อ ข้อมูลแก่ทีมสหวิชาชีพ และการอภิปรายร่วมกับ อาจารย์เกี่ยวกับการติดตามการใช้ยาของผู้ป่วย	- ผศ.ดร.ภญ.ภูขวัญ อรุณมานะกุล - ผศ.ภญ.วรธิมา อยู่ดี - ภญ. วิฬารัตน์ ไสยรัตน์ - ภญ. พรวิณี สมทรัพย์ - นพ.กฤษณ์ ลีมะสวัสดิ์

กิจกรรมการเรียนในการฝึกปฏิบัติ

นำเสนอกรณีศึกษาเดือนละ 2 กรณีศึกษา
นำเสนอการวิพากษ์วรรณกรรมปฐมภูมิ เดือนละ 1 เรื่อง
ให้ความรู้แก่บุคลากรทางการแพทย์ด้านยา เดือนละ 1 ครั้ง

หมายเหตุ

หลักสูตรนี้มีระยะเวลาการฝึกอบรม 16 สัปดาห์ โดยเนื้อหาการอบรมทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติเทียบเท่าได้กับหน่วยกิตของวิทยาลัยเภสัชบำบัดแห่งประเทศไทย จำนวน 16 หน่วยกิต โดยแบ่งเป็น ภาคทฤษฎี 2 หน่วยกิต (หน่วยกิตละ 15 ชั่วโมง) และภาคปฏิบัติ 14 หน่วยกิต (หน่วยกิตละ 30 ชั่วโมง)
ผู้เรียนสามารถเก็บสะสมหน่วยกิตต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์ (Continuing Pharmacy Education, CPE) ของศูนย์การศึกษาต่อเนื่องทางเภสัชศาสตร์ สภาเภสัชกรรม ได้จำนวน 30 หน่วยกิต ในส่วนของภาคทฤษฎีโดยการบรรยาย 36 ชั่วโมง